Litvanya Altyapısını Rolandas Rakutis İle Konuştuk

06.07.2018

Rolandas Rakutis-Litvanya U15 Baş Antrenörü

 

Turgut Atakol Turnuvası Katılımcı Ülkeler Baş Antrenörlerine TÜBAD Soruları

 

  1. Milli takımlara seçtiğiniz oyuncular, kendi kulüplerinde sezon içinde ortalama kaç dakika süre alıyor?

 

Bunu söylemek zor. Milli takımdakiler artık profesyonel oyunculardır. Basketbol akademileri, okulları gibi kuruluşlar sayesinde basketbol eğitimlerini tamamlamışlardır artık ve profesyonel kulüplerde oynamaktadırlar. Türkiye’deki durumu bilmiyorum ama Litvanya’daki durum şöyle ki; profesyonel kulüpler ve üst ligler genç oyunculara çok güvenmiyor ve yeterli oyun süresi vermiyor. Biz milli takım antrenörleri olarak, oyuncularımızın üst liglerde daha çok tecrübe edinmesini ve yeterince süre almasını isteriz. Ancak onların sonuca ihtiyaçları olduğundan, daha tecrübeli oyunculara daha çok güveniyorlar, dolayısıyla gençlerin kendilerini gösterme şansları yeterince olmuyor. Birkaç tane kulüp var ki, daha çok genç oyuncuya sahip. Biz küçük bütçeli ama genç oyunculara daha çok sahip çıkan kulüp olmasını isteriz.U20 oyuncularımızın üst liglerde daha çok oynama şansı olmasını isteriz. Spesifik bir zaman aralığı veremem, böyle bir yaptırım yok. Yine de altyapılarda kulüplerde oynayıp antrenman yapan oyuncuların, mesela U15 ve U16 kategorilerinde her iki grupta oynayan en iyi oyuncuların, yılda ortalama 40 -50 maç yapma şansları oluyor, bu da onlar için iyi bir tecrübe oluyor.

 

  1. Yeni basketbola başlayacak oyuncuları U11-U12 takımlarına seçerken hangi kriterlere çok önem veriyorsunuz?

 

Litvanya’da şöyle bir durum var ki, artık günden güne popüler hale gelen (Kindergarten) anaokulu basketbolu var, oyuncular gerçekten erkenden başlıyorlar, yani 5-6 yaşlarında başlıyor basketbol. Mini basketbol potalarımız, hatta miniden de alçak potalarımız oluyor. Bu şu açıdan iyi, daha çok çocuğun ilgisini basketbola çekiyorsunuz. Tabii daha çok oyunlar oluyor, ciddi basketboldan çok eğlenceli vakit geçiriyorlar bu süreçte. Bir taraftan da bir riski var ki, o yaştakiler arasında lider güçlü oyuncular olabileceği gibi, uzun olsa da, henüz gelişimini tamamlamadığı için el ayak koordinasyonu tam oturmamış, ama gelecekte iyi olabilecek oyuncular da olabiliyor. Bizim anaokulları arası basketbol turnuvamız var. Seçerken önem verdiklerimize gelince: i) Antropometrik Ölçümler; boy, kol uzunluğu, ebeveynlerin boyları, kulaç boyu, ii) İyi olmaları ile Fiziksel Yetenekleri ve çok önemli olan iii) Karakter; savaşçıları, savaşabilecek oyuncuları arıyoruz. Bunu yaparken de, küçük yaştan itibaren birbirleriyle yarışacakları birçok egzersiz yaptırıyoruz. Mücadele edecekleri, faul atışları, daha hızlının kim olduğunu gösterecekleri, kimin daha iyi şutör olduğunu ortaya koyan egzersizlerin sonunda ödül olarak şınav veriyoruz, ceza olarak değil. Böylece fiziksel olarak da güçleniyorlar. Koçlar olarak biz, çocuklara güçlü olmayı istemelerini, yarışmalarını, mücadele etmelerini ve milli takımda oynamayı istiyorlarsa gruplarındaki en güçlüsü, lider olmaları gerekliliğini söylüyoruz. Bazen de şöyle zor durumlar olabiliyor, antrenörün oyuncudan daha fazla istediği ve zorladığı, bazen de ebeveynlerin çocuğu basketbol oyuncusu olması için zorladığı durumlar oluyor. Biz doğal yetenekler, savaşmayı isteyen doğal liderler arıyoruz.

 

  1. Soru listemde olmamasına rağmen, siz de bahsettiğiniz için oyuncu ebeveynleriyle ilgili bir soru sormak istiyorum. Oyuncu velileriyle ilişkiniz, özellikle çok baskı yapan oyuncu ebeveynleriyle ilişkiniz nasıl?

 

Sanırım hemen hemen her yerde benzer durumlar söz konusu. Çok baskı yapan ebeveynler ile konuşmaya çalışıyoruz, onlarla toplantılar yapıyoruz, ne istediğimizi açıklayıp antrenörlere güvenmeleri gerektiğini belirtiyoruz. Özellikle de maç sırasında, “koş, pas ver, şut at” gibi bağırarak tavsiye vermelerini duymak istemediğimizi, bunun yerine destekleyici olup alkışlama gibi katkılarını kabul edebileceğimizi belirtiyoruz. Burada antrenörün öğreten asıl kişi olduğunu, evde bazen istedikleri tartışmaları yapabileceklerini ifade ediyoruz. Antrenörlerine güvenmelerini istiyoruz. Çünkü antrenör profesyoneldir ve lisansı, eğitimini tamamlamıştır uzun tecrübesi vardır. Siz ebeveyn biz öğreten olalım diyoruz.

 

  1. Ülkenizin altyapı basketbol felsefesi nedir?

 

Litvanya’da, anaokulları turnuvası haricinde gerçekten kuvvetli okullar arası turnuvalarımız var. Bunlar U12’den başlar, kulüplerdeki adı ilk mücadele şampiyonasıdır. Değişik bölgelerden her takım katılır, en iyi 16 takım belirlenir. 4 gruba ayrılır, her grupta 4 takım olmak üzere. Bu takımlar, bahar sezonunda bir şehre gelirler ve müsabakalar başlar. Burada iyi olan şey, antrenörler diğer antrenörleri izler, iletişim kurar ve en iyi çocukları tek bir yerde görürler. En iyi 12 takım, gelecek sezon U13 şampiyonasında ilk gruba katılırlar, diğer takımlar da ikinci gruba. İkinci grupta erkeklerde 35-40 kadar takım yer alır, kadınlarda ise tabii ki bu sayı daha az. Litvanya’da kadın basketbolu pek popüler değil. Şimdi federasyonumuz daha iyi işler ortaya koyuyor ve daha çok kadını davet ediyor. Daha sonra U14 için federasyonumuzun bir projesi var “Birlikte Büyümek” adında, daha çok kadınlar için. Burada kamplar yapılır. Bazen sezona ait kamplardır, yaz kampları gibi. Şöyle bir geleneğimiz var, yurtdışında yaşayan Litvanyalı kadınları davet ederiz, Litvanya’da göç sıkça olan bir şey. ABD ve İngiltere’ye göç etmiş olan geleceğin yeteneği olabilecek, ilginç, iyi oyuncu olan aslen Litvanyalı olan kadınları davet ederiz. Onları U16 ve U18 takımlarımızın gelecekteki kadrolarına biran önce alabilmeyi umarak yaparız bunu. Daha önce belirttiğim gibi, ben U15 baş antrenörüyüm.U15 için yetenek programımız vardır. Bu yaşta Avrupa kupası olmadığından, bu yaşta belirli testler uygularız. Yıl boyunca federasyonumuz 5 kamp organize eder, değişik haftasonları ve Litvanya’nın değişik şehirlerinde olur bu kamplar. Burada ilginç olan, federasyonumuzun en iyi kıdemli antrenörleri davet etmesidir, en üst seviyedeki takım koçlarından milli takım koçlarına kadar. En üst seviyedeki liglerden bilgilerini paylaşabilirler ve böylece altyapı koçları bu seviyedeki antrenörlerle pratik yapabilme şansına sahip olur. Bu proje sonrasında yaz sonunda, başka bir turnuvamız olur, Turgut Atakol turnuvasına benzer özel bir turnuva. Bu yılki son turnuvada Letonya, Türkiye ve Hırvatistan ile oynadık. Biz birinci olduk ancak Türkiye’nin takımı da yetenekliydi. Bu turnuva sırasında tıbbi, fiziksel kondisyon ve teknik yeterlilik gibi testler uygulanır. Değerlendirmeler sonucu tavsiyeler verilir oyunculara. Değerlendirmemiz sonucu şut mekanikleri ve ya driplingleri, koordinasyon yetenekleri ve ya sprintleri gibi geliştirmesi gereken özellikleri anlatılır. Oyuncular bu tavsiyelere uymazlarsa, rotasyon uygulanır ve diğer yeni oyuncular davet edilir. Eğer en iyinizi yapmazsanız diğer oyuncuları davet ederiz diğer haftasonu deriz kendilerine. Böylece milli takımda oynayabilecek çok daha fazla oyuncuyu görmüş oluruz biz antrenörler olarak U16 kategorisinde. Ayrıca federasyonumuz burs verir ayda 150 Euro kadar, bu dondurma için değildir. Yatırım yapmaları tavsiye edilir, mesela kendi kişisel gelişimleri için özel antrenör tutmaları veya yüzme ya da ilaçlar gibi ihtiyaçlarına harcamaları söylenir. Ayrıca bu burs ödendiği sürece okul turnuvalarına katılıp katılmadıkları izlenir, sonuçları takip edilir.

 

  1. Takımdaki oyuncuların geçmişleri, ne kadar zamandır takip ediliyorlar? Bu zaman içerisinde sistematik bir izleme var mı? Bununla beraber kulüplerle işbirliği ve kollektif çalışma var mı?

 

U14 ve U15 yaş grupları için yetenek programımız var, daha önce de söylediğim gibi. Yetenek programımıza birkaç yıl önce başladık Şu problemi gördük ki, U16 takımı için ilk kampı yaptığımızda antrenörlerin tüm Litvanya’daki en yetenekli oyuncuları tanımaları, bilmeleri çok zordu. Şimdi artık kuvvetli yanlarını biliyoruz, neleri geliştirmeleri konusunda tavsiyelerde bulunuyoruz. İlk ciddi şampiyona, U16 Avrupa turnuvasıdır biz hazırlıklarımıza 5 hafta öncesinde başlarız.

 

  1. Oyuncuların gelecekleri açısından milli takımlar düzeyinde planlama var mı?

 

Tabii ki var, federasyonumuz ve antrenörlerimiz en iyi oyuncularımızı iyi sistemlerin içerisine göndermeye çalışır. Zalgiris Kaunas gibi piramidin en üstünde yüksek bütçeli ve teknik kadrosu çok iyi olan takımlara göndermeye çalışırız, çok olmasalar da bu gibi kulüpler. Bazen de oyuncularımıza şu tavsiyeyi veriyoruz. Bu kulüplerde kendi pozisyonunuzda çok fazla oynama şansınız yoksa diğer kulüplere gidip daha çok maçta süre alma şansı, oyun tecrübesi edinme şansı bulabilirsiniz diyoruz. Bazen burada menajerlerle problem yaşıyoruz. Bu menajerler çok genç yaşta imzalatıyorlar antlaşmaları oyuncunun gelişiminden çok kendi ceplerini düşünüyorlar. Oyuncularımıza ve ebeveynlerine 18 yaş öncesi, menajerlerle lütfen kontrat imzalamayın diyoruz biz antrenörler ve federasyon olarak. Bekleyin diyoruz, şu an ihtiyacınız olan basketbol, iyi bir antrenör ve çokça antrenman yapmak, parayı çok düşünmeyin diyoruz. Çünkü bu kadar erkenden parayı düşünmeye başlarsanız, gelişiminiz durur.

 

  1. Oyun sistemi ve oyuncuların alt kategorilerinden takibi ile ilgili planlanmış bir eğitim müfredatı mevcut mu? Mevcut ise takibi ve koordinasyonu nasıl?

Evet, daha önce belirttiğim gibi U12 için ilk mücadele diye bir turnuvamız var. Bu yaş grubunda 5 numaralı top ile oynamaya başlarız. U12-13 kategorisinde 5 numaralı topla oynanır, ve Pick & Roll oynanmaz, screen yoktur.

U14-15 için 6 numaralı top kullanılır. Off-ball screen oynanabilir ama Pick & Roll oynanmaz.

U16 ‘dan itibaren 7 numaralı top ile Zone defense, Pick & Roll oynayabilirsiniz, yetişkin basketbolunda olduğu gibi.

Birde küçük liglerinde 3 saniye kuralımız vardır savunmada. Çünkü 3 saniye alanına gelip de bekleyen uzunlar olduğunda küçük yapılı oyuncuların yeteneklerini göstermelerini engelliyor. Eğer yardıma geliyorsan 3 saniyeden fazla duramazsın, dışarı çıkman gerekir. Yoksa hakemler teknik faul verir. İkili sıkıştırma ve trap yoktur. Oyuncu 3 saniye alanına girdiği son anda yardım edebilirsiniz. Bazen hile yapan antrenörler oluyor. Zone defense benzer savunma yaptıranlar gibi. Bunu yapan antrenörlere teknik faul vermeleri konusunda hakemleri eğitiyor federasyonumuz.